การเล่นน้ำ ไม่ว่าเด็กคนไหนก็ชอบ ไม่ว่าจะแค่เอามือไปรองน้ำที่กำลังไหลลงมาจากก๊อก หรือนั่งเล่นในอ่างใบจิ๋ว ตลกขบขันกับน้ำที่พุ่งออกมาจากฝักบัว เอามือจุ่มในอ่างเลี้ยงปลา ไปจนถึงการแหวกว่ายในสระว่ายน้ำ ทั้งหมดนี้คือความสนุกสนาน ตื่นเต้น เพลิดเพลินตามแบบฉบับของเด็กๆ การเล่นที่ถูกต้องมีเทคนิคการเล่นและข้อควรระวังเกี่ยวกับการเล่นน้ำที่สำคัญนอกจากสนุกแล้วการที่ลูกชอบเล่นน้ำยังได้ประโยชน์กับการพัฒนาสมองอีกด้วย
การเล่นน้ำ ที่ลูกไม่รู้จักเบื่อ
การเล่นน้ำ เป็นของชอบขอเด็กๆ เลยก็ว่าได้ เพราะน้ำ คือเครื่องมือและองค์ประกอบหลักที่ได้รับการยอมรับว่า สามารถกระตุ้นประสาทสัมผัสและส่งเสริมพัฒนาการในเด็กได้ดีมาก นอกจากจะลดความร้อนของร่างกายแล้วยังสามารถ ลดภาวะความเครียด ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ลดความหงุดหงิด ใจเย็นขึ้น มีสมาธิมากขึ้น กระตุ้นจินตนาการสร้างสรรค์ กระตุ้นการเล่นทั้งแบบเดียวและแบบกลุ่มที่ส่งผลต่อทักษะทางสังคมของเด็ก กระตุ้นการสร้างปฏิสัมพันธ์ให้เกิดขึ้น ลดช่องว่างระหว่างวัยในการเล่นด้วยกัน และอื่นๆ อีกมากมาย เป็นต้น
สิ่งที่ทำให้ลูกชอบเล่นน้ำโดยเฉพาะเด็กแรกเกิด – 3 เดือน ก็เพราะพวกเขามีความคุ้นเคยจากการอาศัยอยู่กับน้ำคร่ำในครรภ์ถึง 9 เดือน ความรู้สึกอบอุ่น สบาย สดชื่นที่ได้อยู่กับน้ำ รวมทั้งตื่นเต้นกับคุณสมบัติเฉพาะของน้ำที่เขายังไม่เข้าใจดีนักว่า ทำไมน้ำถึงไหลไปมาได้ ทำไมถึงมีความลื่นและเย็น ทำไมสามารถตกลงบนพื้นเป็นเส้น ๆ ได้ นอกเหนือจากความตื่นเต้นใคร่รู้แล้ว เด็ก ๆ ยังค้นพบวิธีการเล่นของอุปกรณ์ต่าง ๆ ร่วมกับน้ำได้หลากหลายอย่างไม่รู้จบ นี่คือเหตุผลที่พวกเขาจึงไม่เบื่อการเล่นน้ำง่าย ๆ
ลูกเล่นน้ำส่งเสริมพัฒนาการหลายด้าน
การที่ลูกชอบเล่นน้ำทำให้เรียนรู้และเกิดพัฒนาการกับเด็ก
- เรียนรู้การสัมผัสวัตถุที่แตกต่าง
เมื่อเด็กได้สัมผัสน้ำ จะทำให้รู้ว่าเป็นของเหลว หยิบจับลำบาก ไม่เหมือนของแข็ง ทำให้ต้องคิดหาวิธีการหยิบจับน้ำผ่านอุปกรณ์ที่เป็นรูปทรง และรูปทรงต้องไม่มีรูจึงจะตักน้ำได้
- เรียนรู้สีของน้ำ
เมื่อเด็กเล็กๆ จะได้เล่นแต่น้ำเปล่าที่ปลอดภัย แต่เมื่อโตขึ้นจะเริ่มเล่นน้ำกับทราย น้ำกับดิน เป็นต้น ทำให้เห็นสีของน้ำที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม จากสีใสๆ เริ่มขุ่นขาวหรือขุ่นดำ หรือขุ่นน้ำตาล เป็นต้น และผู้ปกครองบางท่านอาจนำสีผสมอาหารมาให้เด็กๆ เล่นขายของร่วมด้วย ก็จะเป็นการส่งเสริมความหลากหลายของสีให้เด็กได้เรียนรู้เพิ่มเติม
- เรียนรู้ทักษะสังคม
ผ่านการเล่นน้ำกับเพื่อนๆ ที่ต่างเพศ ต่างวัย เรียนรู้การประนีประนอม การสื่อสาร การประยุกต์ใช้อุปกรณ์ในการเล่นร่วมกัน พ่อแม่ผู้ปกครองจะสังเกตเห็นว่าเด็กทารกจะเริ่มเอามือกวักน้ำ และแกว่งน้ำไปมา พยายามกำมือแต่หยิบจับไม่ได้ แต่พอโตขึ้นจะเริ่มเรียนรู้ว่าต้องเอาของเล่นหรือวัตถุสิ่งของมาประกอบการเล่น มีเพื่อนมาเล่นด้วย นั่นหมายถึงกระบวนการคิด วิเคราะห์ และวางแผนเริ่มพัฒนาไปตามลำดับขึ้น เซลล์ประสาทในสมองได้รับการกระตุ้นให้พัฒนาและเติบโตผ่านการสัมผัส การคิด ผ่านอารมณ์ที่เกิดขึ้นระหว่างการเล่นทั้งสนุก ดีใจ ตื่นเต้น น้อยใจ เสียใจ เจ็บ และการทดลองบ่อยๆ ซ้ำๆ ตามจำนวนที่เด็กได้เล่น
ดังนั้น พ่อแม่แต่ละท่านจำเป็นต้องจัดความสมดุลให้เกิดกับเด็กระหว่างการเล่นน้ำเพื่อส่งเสริมพัฒนาการตามวัย และความสะอาดปลอดภัยของลูกน้อย
4 วิธีเล่นน้ำ ที่ช่วยส่งเสริมพัฒนาการลูก
1. การเล่นน้ำช่วยเสริมพัฒนาการทางด้านร่างกาย
การเล่นน้ำ คือ การออกกำลังกายที่ลูกได้ใช้ทุกส่วนของร่างกาย โดย Claire Lerner ที่ปรึกษาอาวุโสผู้เชี่ยวชาญในด้านการเลี้ยงดูบุตรจากองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร ZERO TO THREE กล่าวไว้ว่า “น้ำมีแรงต้าน ช่วยสร้างความแข็งแรง” ซึ่งหมายความว่า การเล่นน้ำนั้นจะมีประโยชน์เพิ่มขึ้นเมื่อลูกได้เดินลุยน้ำหรือว่ายน้ำ เพราะการที่เด็กอยู่ในน้ำ จะช่วยให้เขาได้ฝึกทักษะการทรงตัว ฝึกให้ลูกได้ควบคุมและประสานงานกล้ามเนื้อทุกส่วนได้ในกิจกรรมเดียว
2. การเล่นน้ำ คือ อีกหนึ่งก้าวของการเข้าสังคม
เด็กๆ จะไม่มีการทะเลาะกันอย่างแน่นอน เพราะน้ำในสระนั้นมีอยู่แบบไม่จำกัด ทำให้เค้ามีพื้นที่เป็นของตัวเอง ไม่ต้องแย่งกันเล่นเหมือนของเล่นอื่น ยกตัวอย่างเช่น การแย่งกันนั่งบนขบวนสุดท้ายของรถไฟ เป็นต้น ดังนั้นการเล่นน้ำจึงช่วยหล่อหลอมให้เด็กๆ มีพฤติกรรมและลักษณะนิสัยที่ดี ไม่มีทะเลาะกันอย่างแน่นอน
3. การเล่นน้ำ เสริมสร้างการค้นพบ
ไม่แปลกใจเลยว่าทำไมนักวิทยาศาสตร์ตัวน้อยของคุณถึงหลงใหลการเล่นน้ำ นั่นเป็นเพราะในน้ำมีทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ที่น่าค้นหาอยู่มากมาย ไม่ว่าจะเป็นการเฝ้าสังเกตว่าวัตถุจะจมหรือลอยเมื่อเอาลงน้ำ
(ยกตัวอย่างการเปรียบเทียบกันระหว่างฟองน้ำกับเรือ) ซึ่งการเล่นแบบนี้ถือเป็นโบนัสของบรรดาแม่ๆ เพราะประหยัดเงินคุณแม่ แถมลูกก็ได้ความรู้แบบไม่จำเป็นต้องจ่ายเงินมากมายให้ของเล่นแพงๆ เพียงใช้ของที่มีในบ้าน เช่น ถ้วยหรือแก้วพลาสติก ลูกก็สนุกได้เหมือนกัน
4. การเล่นน้ำช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ
ลองคิดดูถึงตอนที่กลุ่มของเด็กๆ เล่นน้ำกันสิ ในตอนนั้นจินตนาการของพวกเค้า จะไม่มีทางหายไปหรือถูกลบล้างได้เลย
“ถ้าคุณเริ่มเห็นว่าเด็กๆ เริ่มเล่นเกมกัน ตั้งว่าใครเป็นปลาฉลาม และใครเป็นโลมาเมื่อไหร่ นั่นถือเป็นการเสริมสร้างจินตนาการอีกทางหนึ่ง” – Claire Lerner กล่าว เพราะเกมแนวนี้จะเป็นการเปิดโอกาสให้พวกเค้าได้รู้จักทักษะใหม่ๆ เพิ่มขึ้นเช่น ทักษะการเล่าเรื่อง และทักษะการใช้ภาษา รวมถึงทักษะการเข้าใจมุมมองของผู้อื่น Claire Lerner ยังกล่าวอีกว่า “การเล่นน้ำช่วยหล่อเลี้ยงทุกพื้นที่ของพัฒนาการ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งความสวยงามที่ไม่ได้มีแค่ความสนุกเพียงอย่างเดียว”
ข้อดีของการเล่นน้ำ
เพราะเด็กทุกคนชอบเล่นน้ำ เมื่อไรที่เนื้อตัวเปียกความรู้สึกผ่อนคลายจะค่อย ๆ เกิดขึ้น การเล่นกับน้ำคือกิจกรรมที่จะได้รับความรู้สึกดี สดชื่น สบายและตื่นเต้น ไม่ว่ากับเด็กในเพศและวัยใดก็ตามมีประโยชน์ทั้งต่อร่างกายและการทำงานของสมอง ดังต่อไปนี้
- การเล่นกับน้ำเป็นกิจกรรมหนึ่งที่กระตุ้นการเคลื่อนไหวของร่างกาย ซึ่งดีต่อสุขภาพ ทำให้เกิดความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ ปลูกฝังความรักในการอยู่กลางแจ้งและไม่กลัวน้ำ
- ส่วนใหญ่เด็กที่ชอบเล่นน้ำพบว่ามีสุขภาพที่แข็งแรง โดยเฉพาะเด็กที่ชอบว่ายน้ำจะได้รับการออกกำลังกายทุกส่วน มีปอดที่แข็งแรง และช่วยเหลือตัวเองได้เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินทางน้ำ
- เด็กมีอารมณ์ดีจากการเล่นน้ำ ส่งผลให้สมองหลั่งสารเอ็นโดฟินที่มีทั้งความสุขและความตื่นตัว
- เด็กได้เข้าใจในเหตุผลทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของน้ำ แรงโน้มถ่วงของโลก และระบบนิเวศวิทยา ทำให้เป็นเด็กที่มีเหตุผล ฉลาดเฉียว มีความรู้รอบตัว
- เด็กได้ใช้จินตนาการในการเล่นกับน้ำ เด็ก ๆ ได้ความคิดและจินตนาการพลิกแพลงวิธีการเล่นด้วยตัวเองในการใช้น้ำ
- การเล่นน้ำกลางแจ้งในเวลาที่เหมาะสม เช่น เช้าและเย็น ทำให้เด็กได้รับวิตามินดีจากธรรมชาติ ได้สูดอากาศบริสุทธิ์และมีภูมิต้านทานโรคดีขึ้น
- การเล่นน้ำช่วยพัฒนาทักษะทางสังคมไปในตัว เมื่อต้องเล่นร่วมกับเด็กคนอื่น ๆ หรือใช้สระว่ายน้ำร่วมกับคนอื่น ได้เรียนรู้การปฏิสัมพันธ์ในที่สาธารณะได้ดี
- กิจกรรมการเล่นน้ำซึ่งส่วนใหญ่มีผู้ปกครองไปด้วย ช่วยกระชับความสัมพันธ์ในครอบครัวให้มีกิจกรรมร่วมกั
- กระตุ้นพัฒนาการด้านสมองและสติปัญญา เนื่องจากร่างกายเคลื่อนที่ทำให้สมองถูกกระตุ้นอย่างต่อเนื่อง จึงมีพัฒนาการสมองที่รวดเร็วกว่าเด็กในวัยเดียวกันที่ไม่ได้เรียนว่ายน้ำ
- ส่งเสริมพัฒนาการด้านอารมณ์ ทำให้เด็กอารมณ์ดี ร่าเริง เพราะอุณหภูมิของน้ำที่เหมาะสมช่วยลดอาการหงุดหงิด ขี้โมโหของเด็กให้ผ่อนคลายลง มีความสุขและมีสมาธิมากขึ้น
- ส่งเสริมพัฒนาการร่างกายและกล้ามเนื้อทุกส่วน การออกกำลังกายในน้ำจะใช้พลังมากกว่าบนบกถึง 4 เท่า จึงถือเป็นการบริหารกล้ามเนื้อทุกส่วน ทำให้สามารถนั่ง คลาน ตั้งไข่ ยืน เดินได้เร็วและมั่นคง
- ช่วยให้เจริญอาหาร หลับง่าย หลับลึกขึ้น เนื่องจากการว่ายน้ำต้องใช้พลังมาก ส่งผลให้เด็กอยากอาหารมากขึ้นและเมื่อถึงเวลานอน ก็จะหลับง่าย หลับลึก จึงเป็นตัวกระตุ้นโกรทฮอร์โมน ทำให้เด็กเจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์และแข็งแรง
- เสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีในครอบครัว การเรียนว่ายน้ำในเด็กเล็ก คุณพ่อคุณแม่จะคอยทำหน้าที่ฝึกลูก ให้กำลังใจลูก เป็นการสร้างแรงบันดาลใจและสนุกไปพร้อมกับลูก สร้างความอบอุ่น และทำให้เด็กรู้สึกถึงปลอดภัยอีกด้วย
เล่นน้ำอย่างไรให้ปลอดภัย
แม้น้ำจะมีประโยชน์และสร้างความสุขแก่เด็กได้มากแค่ไหนก็ตาม แต่ความเสี่ยงของปัญหาและอันตรายก็มีไม่น้อยทีเดียว การเล่นน้ำจึงจำเป็นต้องตระหนักถึงความปลอดภัยมาเป็นอันดับแรก ซึ่งได้แก่
- ตรวจสอบคุณภาพน้ำ
ให้แน่ใจเสมอว่าน้ำที่กำลังจะให้เด็กเล่นเป็นน้ำสะอาด ไม่ใช่น้ำเน่าเสีย ไม่มีสารเคมีปนเปื้อน เพราะพวกเขาต้องสัมผัสกับน้ำโดยตรง และอาจหลุดเข้าไปในปากและจมูกได้ด้วย
- อย่าทิ้งลูกลำพัง
ไม่ปล่อยเด็กไว้ตามลำพัง เพราะน้ำเพียงเล็กน้อยหากสำลักก็ทำลายระบบหายใจเสียหายได้ เด็กสามารถลื่นล้มแม้ในอ่างเล็ก ๆ และจมน้ำตายได้ในไม่กี่วินาที
- ทำสภาพแวดล้อมให้ปลอดภัย
ไม่ว่าจะเป็นสนามหญ้าหน้าบ้าน ในห้องน้ำ หรือที่กลางแจ้ง ให้แน่ใจว่ารอบ ๆ ไม่มีสัตว์เลี้ยงที่จะกระโจนเข้ามาทำร้ายขณะเด็กเล่นอยู่
- เช็กความเรียบร้อยของอุปกรณ์ชูชีพ
ตรวจสอบทุกครั้งก่อนใช้งานเสมอว่าอยู่ในสภาพเรียบร้อย ไม่ขาดลุ่ยหรือมีรูรั่ว
- ป้องกันอันตรายจากแสงแดด
ไม่พาเด็กเล่นน้ำในเวลาร้อนจัด หากพาลูกเล่นน้ำในตอนสายหรือบ่ายอาจใช้ครีมกันแดดสำหรับเด็กโดยเฉพาะ เพื่อป้องกันอันตรายจากรังสีอัลตราไวโอเลต เพราะผิวของเด็กนั้นไวต่อแสงแดดมาก
การที่ลูกชอบเล่นน้ำนั้น แฝงด้วยข้อดีของพัฒนาการลูกมากมาย มีวิธีการที่หลากหลายที่สร้างสรรค์ ให้ประโยชน์มหาศาลทั้งร่างกายและสมอง แต่อย่าลืมรักษาความปลอดภัยให้กับลูกน้อย ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของการเล่นน้ำ
เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจเกี่ยวกับเด็ก
- ลูกไม่เก็บของเล่น สอนอย่างไรดี
- ลูกทะเลาะกัน ทำอย่างไรดี
- วิธีกำจัดเหา ให้หาย จบปัญหาลูกเกาหัวหยิกๆ
- ลูกชอบเถียง ทำอย่างไรให้เถียงอย่างสร้างสรรค์
ที่มาของบทความ
- https://www.sanook.com
- https://baby.kapook.com
- https://www.babyeverything.net
- https://www.topspicks.tops.co.th
- https://www.istockphoto.com/1367352722-437636474
- https://www.istockphoto.com/1160005165-317390134
ติดตามอ่านเรื่องเกี่ยวกับเด็กได้ที่ zazourestaurant.com
สนับสนุนโดย ufabet369